STEP IT Academy! 1999-cu ildən bəri öyrənirik. Süni intellektlə əvəz edilməsi mümkün olmayan proqramçı, dizayner və sistem mühəndisləri hazırlayırıq. Bunun üçün profil üzrə dərin biliklərdən əlavə, məsələləri baş düşməyi, hazır layihələr formasında düşünməyi və komandada işləməyi öyrədirik.

Your browser is out of date!

You are using an outdated browser Internet Explorer. This version of the browser does not support many modern technologies, that's why many pages of the website are not displayed correctly, and may not work some of functions . We recommend viewing the website using the latest versions of the browsers Google Chrome, Safari, Mozilla Firefox, Opera, Microsoft Edge

ШАГ логотип

Layihə meneceri (PM) kimdir və nə üçün o istənilən layihənin baş mütəxəssisdir

IT STEP

15.04.2023

5056 baxışlar

Çox zaman İT şirkətlərində layihəni bir neçə nəfər icra edir. İT-də proqram tərtibatçıları və test edələr birlikdə işləyir, kopirayterlər, dizaynerlər, SMM mütəxəssisləri və marketoloqlar isə internet mətnləri üzərində işləyir. Layihə üzərində 5-50 mütəxəssis işləyə bilər.

Şirkət kiçik olduqda, bütün işləri adətən onun rəhbəri idarə edir: prioritetləri müəyyən edir, əməkdaşlarla danışır və işi qəbul edir. Vaxt məhdud və ya şirkət böyük olduqda şirkətdə layihə meneceri fəaliyyət göstərir.

Məqalədə siz layihə menecerinin vəzifələri və bacarmalı olduqları ilə tanış olacaqsınız.

Layihə meneceri nə işlə məşğul olur

Mütəxəssislər qrupuna rəhbərlik edən, iş bölgüsünü aparan və nəticəni qəbul edən bir insan təsəvvür edin. Bundan sonra o, müştəri ilə əlaqə qurur, layihəni ona təqdim edir, hər bir mütəxəssisin işinə görə cavabdehlik daşıyır. Layihə meneceri işi məhz budur.

Layihə menecerinin əsas vəzifəsi hər kəsi razı qalmasını təmin etməkdir: müştərini, komandasını və şirkətini. O, məqsədlərə necə çatacağını, bunun üçün nə edəcəyini və layihənin icrasına hansı mütəxəssisi cəlb edəcəyini bilir.

Layihə meneceri aşağıdakılar üçün əlindən gələni edir:

  • müştəri layihə haqqında maksimum məlumat versin və onunla iş planını razılaşdırsın;
  • mütəxəssis texniki tapşırıq vaxtlı-vaxtında icra etsin;
  • şirkət yaxşı müştəri rəyi, yeni layihələr, qazanc əldə etsin;
  • təqsirkarlar vəziyyəti vaxtında düzəltsinlər. Və ya onları başqa mütəxəssislər əvəz etsin.

Layihə meneceri mütəxəssisləri harada axtarmalı olduğunu bilmirsə və ya layihənin icra edilməsi üçün hansı bacarıqların lazım olduğunu bilmirsə, o, öz təcrübəli həmkarından və ya rəhbərlikdən məsləhət istəyir.

Layihə menecerinin vəzifəsini bir neçə hissəyə bölmək olar.

Müştərilərlə sövdələşmə

Layihə üzərində işə başlamazdan əvvəl görüşlər. Yaxşı layihə meneceri birinci mərhələdə çoxlu sual verir. Bəzən darıxdırıcı, bəzən mövzudan kənar – lakin bütün bunlar məsələni daha yaxşı anlamağa və doğru həll yolları təklif etməyə kömək edir.

 Marketinqlə bağlı bir layihənin əvvəlində verilən ümumi suallar:

  • Müştərinin məhsulu ilə kimlər maraqlanır? Bu məhsul kimlərə fayda verir?
  • Məhsulun unikal xüsusiyyəti və ya onunla əldə edənlər üçün hər hansı unikal bir təklif varmı? Əgər yoxdursa, məhsul rəqib məhsullarla necə rəqabət aparır?
  • Müştəri əvvəllər məsələni hansı yollarla həll edirdi? Alınırdımı?
  • Müştərinin layihə ilə bağlı hər hansı standartları varmı? Mətnlərin tərtib edilməsi və ya layihənin koordinasiyası formatı ilə bağlı – layihənin təqdimatını keçirmək və ya onu investorlara göstərmək lazımdırmı?
  • Layihə ilə bağlı digər tələblər hansılardır?
  • Layihə üçün ayrılmış büdcə nə qədərdir?
  • Digər suallar.

Təcrübəsiz layihə meneceri az sual verir. O, çox zaman müştərini ilk 20-30 dəqiqə ərzində dinləyir və bir həll təklif edir. Bunun faydası az olur, çünki çox zaman onun təqdim etdiyi həll üsulu müştərinin büdcəsi və istəyi ilə üst-üstə düşmür.

Cavablar. Müştərilər fərqli olur: bəziləri kor-koranə pul yatırmağa hazır olur, bəziləri isə menecer və komandanın peşakarlığından əmin olmaq üçün yüzlərlə sual verir.

Yaxşı layihə meneceri yalnız dinləməyi deyil, həm də düzgün danışmağı bacarır. O, bənzər layihələrdə iş təcrübəsi və ya müştərinin marağında olan mövzular haqqında söhbət apara bilər. Bir sözlə, layihə meneceri müştəri ilə dil tapmalıdır.

Təcrübəsiz layihə meneceri suallara nə üçün cavab verməli olduğunu anlamır. O, öz vəzifəsini yalnız bir konveyer kimi işləməkdə görür: tapşırığı aldın, komandanı yığdın, nəticəni gətirdin.

Müştəri belə menecerlə işləyirsə və layihəyə sərmayə qoyursa, o zaman nəticə gözlənilməz olur: təcrübə yoxdur, iş nümunələri yoxdur. Belə menecer müştəri ilə ünsiyyətdə çox az olur, nəticə isə çox zaman xoşagəlməz olur.

Həll üsullarının təklif edilməsi. Layihə meneceri həll yolları təklif etməyə borcludur – bu, müştərilərin ona müraciət etməsinin əsas səbəblərindən biridir. Bir misala baxaq: müştəri saytdakı alveri 10 dəfə artırmaq istəyir. Layihənin büdcəsi isə məhduddur.

Yaxşı menecer bir neçə həll yolu təklif edir:

- Telegramda test reklamı işə salaq.

- Daha çox pulsuz trafik mənbəyi tapaq və s.

Təcrübəsiz layihə meneceri trafik əldə etməyin yalnız bir yolunu öyrənib və hər kəsə onu təklif edir. Uğursuz olsa belə.

- Bloggerlərdən reklam almağı təklif edirəm.

- Nə üçün?

- Mən həmişə belə edirəm. Bəzən işə yarayır, bəzən yox.

- Necə sübut edə bilərsiniz?

-???

Bundan əlavə, layihə meneceri işin razılaşdırma vaxtlarını və mərhələlərini də müəyyənləşdirir. Bu mərhələdə müştərinin işə necə baxacağı haqqında qərar qəbul edilir: hissə-hissə və ya müəyyən bir nəticə əldə edildikdə.

Komandanın yığılması

Tutaq ki, layihə müştəri ilə razılaşdırılıb. İndisə bacarıqlı, təcrübəli və məsuliyyətli əməkdaşlardan ibarət bir komanda yığmaq lazımdır.

Komanda iki variantda yığıla bilər: şirkətdən və frilansdan. Şirkət belə layihələrlə hər zaman məşğul olursa, komanda şirkət əməkdaşlarından yığılır. Şirkət autsorsingdə işləyirsə, komanda frilansdan yığılır.

Şirkətdən. Adətən layihə meneceri hər bir mütəxəssisin bacarıq və təcrübəsinə yaxşı bələd olur. O, iş vaxtını və iş yükünü düzgün idarə edir: müştərinin bu gün Java proqramçısına ehtiyacı varsa, layihə meneceri həmin vaxt iş yükü daha az olan proqramçıya müraciət edir.

2-3 mütəxəssislə işləyərək digərlərini nəzərə almamaq pis variantdır: birincilər həddən artıq yükləndiyi halda ikincilər bekar olur.

Frilans. Komandanı sıfırdan yığmaq daha çətindir. İş təcrübəsi olan frilans işçilər tapmalı, münasibət qurmalı, qiymət və iş müddətini razılaşdırmalı olur. Bu daha uzundur: layihə meneceri bir layihədə işə götürəni əvəz edir və onun vəzifələrini də icra edir.

Layihə meneceri layihəyə tanış frilans işçilərdən ibarət işçi qrupunu cəlb etdikdə daha asan olur. O, həmin frilans işçilərin təcrübə səviyyəsindən, qiymətindən, təxmini iş müddətindən əvvəlcədən xəbərdar olur, onların portfoliosunu görmüş olur, nəticənin necə olacağını əvvəlcədən təxmin edir.

Texniki tapşırıqların tərtibi

Texniki tapşırıq hər bir mütəxəssisə verilən sənəddir. Bu sənəddə layihə meneceri əməkdaşın nəyi və nə vaxt edəcəyini, hansı tələbləri və xırdalıqları nəzərə almalı olduğunu göstərir.

Bundan əlavə, texniki tapşırıq müştəri qarşısında bir hesabat formasıdır. Menecer hər bir sənədi müştəriyə komandanın işləməsi haqqında bir sübut kimi də göstərə bilər. OP zaman müştəri pulu haraya yatırdığını anlayar.

Texniki tapşırıq olmadan işləmək çətindir: şirkətin əməkdaşları kim öz vəzifəsini bilmir, müştəri isə pulun nəyə xərcləndiyini anlamır. Nəticə əldə edilməyənədək menecerin işin getməsini sübut etməsi çətindir.

Komanda daxilində gedən proseslərə nəzarət

Yaxşı layihə meneceri həmkarlarının işini əlaqələndirməyi bacarır. O, strategiyadan tutmuş nəticələrin təqdimatınadək komanda ilə birlikdə olur.

Buna görə menecer hər bir mərhələnin xırdalıqlarını və çətinliklərini bilməlidir. O, layihə üzərində daha yaxşı işləmək üçün əlavə işlər görə bilər:

- Komanda daxilində müşavirə təşkil edir. Hər kəs öz vəzifəsini xatırlayır.

- Həmişə əlaqədə olur. İstənilən mütəxəssis nəyisə soruşa, nəyisə dəqiqləşdirə və bunun sayəsində işi daha yaxşı görə bilər.

-Hər hansı bir mütəxəssis öz tapşırığının bir hissəsini yerinə yetirə bilmirsə, onunla söhbət etməli, ona motivasiya verməli, aralıq nəticələrə baxmalı.

- Mütəxəssisin təcrübəsi yoxdursa, onu tez bir zamanda əvəz edir.

Təcrübəsiz menecer tapşırıq paylayır və nəticə gözləyir. Əməkdaşlar öz vəzifələrini müxtəlif cür anlayır: biri öz işini vaxtında görmür, digəri nəyəsə əsəbiləşib layihəni tərk edir, üçüncüsünün elektriki kəsilib. Müştəri əsəbiləşir, menecer isə yalnız daxili proseslər haqqında heç nə bilmədiyini söyləməklə kifayətlənir.

Belə bir iş prosesinin sonunda təqdim ediləcək heç nə yoxdursa, məsələ qəlizləşir. Bir çox hallarda menecer həmin müştərini itirir, menecer töhmət alır, şirkət isə işi vaxtlı vaxtında görməyən əməkdaşdan ayrılır.

===========================================================

YAXŞI MENECER RİSKİN MÖVCUDLUĞUNU UNUTMUR

İşə hər şey təsir edə bilər. Məsələn, əməkdaş xəstəlik məzuniyyətinə çıxıb və ya şirkətdə işi görəcək əməkdaş ümumiyyətlə yoxdur.

Risklərin təhlili yaxşı bir layihə menecerinin daha bir vəzifəsidir. Çətinlikləri əvvəlcədən təhlil etdikdə əməkdaşlar işin sabit gedəcəyinə və nəticə verəcəyinə əmin olur. Müştərinin də narahat olmağa heç bir səbəbi olmur.

Risk menecmenti ayrı bir məqalənin mövzusudur. Risklərin idarə edilməsi hər kəsə fayda verə bilər: vaxtlı-vaxtında əvəz edəcək şəxsi tapmaqda, anlaşılmazlığı aradan qaldırmaqda, layihə üçün daha çox vaxt istəməkdə. Risklərin idarəetməsi haqqında kitablar oxumağı məsləhət görürük. Məsələn, Norman Marksın «World-Class Risk Management» kitabını.

 

==========================================================

Layihə meneceri dəqiq müddətlərlə işləyən əməkdaşdır. O, layihəni vaxtında təhvil vermək üçün nəyin və nə vaxt lazım olacağını müəyyənləşdirir. Əməkdaşların işinin necə getdiyini izləyir.

Məsələn, əməkdaşdan işin natamam versiyasını ona göndərməsini və ya hal-hazırda layihənin hansı mərhələsində olduğunu söyləyməsini xahiş edə bilər (ekran görüntüləri və izahatları ilə birgə).

Nəticələrin müştərilərə təqdim edilməsi

 

Təqdimatdan əvvəl layihə meneceri son nəticəyə baxır, ona mütəxəssislərlə birgə düzəliş edir. Bunlar işi müştəriyə təqdim edərkən müştərinin də, menecerin də vaxtına qənaət edəcək kiçik səhvlərdir.

Layihə meneceri müştəri və komanda arasında düzəliş filtri rolunu oynayır. O, komandanın bu və ya digər qərarının nə üçün tətbiq etdiyini bilməlidir. Müştəri sual verərsə və ya düzəliş istəyərsə, menecerin əlində komandanın qərarının düzgünlüyünü sübut etmək üçün dəlilləri olmalıdır.

Təqdimatdan sonra düzəlişlərə ehtiyac olarsa, layihə meneceri onlar haqqında məlumatı komandaya ötürür. Layihənin nə olduğundan asılı olmayaraq (proqram, reklam kampaniyası və ya internet saytı), nəticə təsdiq olunanadək layihə müştəri ilə komanda arasında dövri hərəkət edir.

Təcrübəsiz menecer işi qəbul edir və təsdiq üçün müştəriyə verir. O, işin xırdalıqlarını bilmir və müştərinin hansı etirazına müdaxilə edəcəyini bilmir. Buna görə də layihə qayıdır və komanda tərəfindən yenidən işlənir: həm lazımi düzəlişlər, həm də lazım olmayanlar. İş daha uzun sürür və o, heç də həmişə keyfiyyətli alınmır, çünki düzəlişlərin məqsədi məlum deyil.

Layihə meneceri çoxlu sayda vəzifə daşıyan insandır. Ona bir neçə sahədə biliklər lazımdır. Onun risk idarəetməsi, marketinq və ünsiyyətlə bağlı hərtərəfli dərin bilikləri olmalıdır. Bu səbəbdən də layihə meneceri olmaq üçün tələsmədən kompleks təlim almaq lazımdır.

«Project Management» onlayn kursunda biz IT-də layihələrin idarə edilməsini öyrədirik: müştərilərlə necə ünsiyyət qurmalı, tapşırıqları necə düzgün paylamalı və məsul şəxsləri necə təyin etməli. Mövzulardan biri də risk menecmentidir.

Menecer təlimində praktika çox yer alır. Biz task-trekerdə tapşırıq verməyi, maket yoxlamağı, işi müştəriyə təqdim etməyi və məhsulu mükəmməlləşdirməyi öyrədirik.



Müəllif::

IT STEP Academy

Dizayn düşüncəsi nədir və müasir dizaynda necə istifadə olunur?

Dizayn düşüncəsi müasir dizayn sənayesində istifadə olunan məşhur bir termindir. Son vaxtlar getdikcə daha çox populyarlıq qazanır. Gəlin dizayn təfəkkürü nədir, onun müasir dizaynda necə istifadə edildiyi, biznesə və yeni başlayan peşəkarların karyerasına hansı faydalar gətirdiyindən danışaq. Dizayn düşüncəsi nədir? Dizayn düşüncəsi müasir dizaynda innovativ həllər yaratmaq, səmərəliliyi artırmaq və istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdırmaq üçün istifadə olunan bir üsuldur. O, həmçinin biznesdə yeni məhsul və xidmətlər yaratmaq, prosesləri təkmilləşdirmək və komandaları idarə etmək üçün istifadə olunur. Sadə dillə desək, dizayn düşüncəsi insanların ətrafımızdakı dünya ilə necə düşündüyü və qarşılıqlı əlaqəsi əsasında dizayn yaratmağa yanaşma

ШАГ логотип

UI dizayna giriş: Effektiv və cəlbedici interfeyslərin yaradılması

İstifadəçi interfeysi (UI) dizaynı effektiv və cəlbedici veb-saytların yaradılmasında mühüm rol oynayır. UI dizaynı istifadəçilərin interfeyslə necə qarşılıqlı əlaqəsindən, hansı emosiyaları yaşadıqlarından və sayt və ya proqramdan istifadənin onlar üçün nə qədər asan olduğuna görə məsuliyyət daşıyır. UI dizaynerinin rolu yalnız funksional deyil, həm də istifadəçilər üçün xoş olan interfeys yaratmaqdır. Hər bir elementin yaxşı tərtib edildiyi, məlumatın asan şəkildə oxunduğu, düymələrin və keçidlərin asan tapıldığı, rənglərin və şriftlərin ahəngdar olduğu bir veb-sayt təsəvvür edin. Bu sayt çox güman ki, istifadəşilər üçün cəlbedici olacaq və onlar orada vaxt keçirməkdən zövq alacaqlar. UI dizaynının işi də məhz bu yerdə başlayır. Veb saytlar üçün cə

ШАГ логотип

Proqramlaşdırma öyrənmək hansı soft skills-i inkişaf etdirir?

Soft skills və ya çevik bacarıqlar müasir sosial və biznes mühitimizdə çox mühüm rol oynayır. Bunlar başqaları ilə səmərəli qarşılıqlı əlaqə qurmağa, problemləri uğurla həll etməyə və məqsədlərimizə çatmağa kömək edən bacarıqlardır. Bunlara ünsiyyət, liderlik, yaradıcılıq, uyğunlaşma və s. kimi keyfiyyətlər daxildir. Proqramlaşdırmanı öyrənmək bizə yalnız texniki bacarıqlar qazandırmır, həm də müxtəlif soft skills-i inkişaf etdirməyə kömək edir. Proqramlaşdırma analitik düşüncə, problem həlli, komanda işi və əzmkarlıq tələb edir. Proqramlaşdırmanın öyrənilməsi prosesində hansı xüsusi soft skills-in inkişaf etdirildiyinə və onların şəxsi və peşəkar inkişaf üçün niyə bu qədər vacib olduğuna baxaq. Düşüncənin inkişafı Analitik düşüncə Proqramlaşdırmanı &o

ШАГ логотип

3D Yaradıcılıq Dünyasında: 3D Modelləşdirməyə yeni başlayanlar üçün bələdçi

3D modelləşdirmə müxtəlif sahələrin və sənayelərin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Bu, unikal vizual təsvirlər, animasiyalar, virtual dünyalar və daha da artığını yaratmağa imkan verir. Növbəti bölmələrdə biz ən yaxşı 3D modelləşdirmə proqramına, səmərəli iş üçün kompüter tələblərinə, iş imkanlarına və bu maraqlı sahəni kəşf etmək üçün ilkin addımlara daha yaxından nəzər salacağıq. 3D modelləşdirmə vizuallaşdırıla və müxtəlif sahələrdə istifadə edilə bilən üçölçülü obyektlərin və səhnələrin yaradılması prosesidir. O, memarlıqda, oyun sənayesində, animasiyada, reklamda, mediada, tibbdə və real və təfərrüatlı vizual təsvirlərin yaradılmasının vacib olduğu bir çox digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Memarlıqda 3D modelləşdirmə memarlara binaların və məkanların virtua

ШАГ логотип

Bu sayt Cookies istifadə edir

Gizlilik Siyasəti